‘Eén keer per maand?!’ herhaalt vriendin R. geschokt als vriendin M. het over de gemiddelde frequentie van haar bedavonturen met haar partner heeft. Onder het genot van een fles wijn bespreken we bij mij thuis – vóór de lockdown dus – uitgebreid onze liefdeslevens. ‘Maar… vinden jullie elkaar dan nog wel aantrekkelijk?’ vraagt R. verbaasd.
‘Ja hoor. We hebben allebei niet meer zo veel behoefte als vroeger. Als we na een lange werkdag thuiskomen, ploffen we liever op de bank met een serie. Of we gaan juist sporten of iets leuks doen buiten de deur. Zolang we er allebei geen problemen mee hebben, is dat toch prima?’ vraagt M. zich hardop af.
R. beaamt dit, maar ik zie nog steeds de verwarring en twijfel op haar gezicht. Als iedereen weer naar huis is, speel ik het gesprek nog een keer af in m’n hoofd. Tuurlijk is dat prima! Waarom zouden we een probleem maken van iets waar de personen in kwestie helemaal geen probleem mee hebben? Waarom zouden er bij een relatie met weinig seks direct alarmbellen af moeten gaan?
Het nieuwe normaal.
Een gelukkige relatie met weinig seks is taboe. Zo taboe als het ooit was om veel seks te hebben zonder het doel van voortplanting, zo taboe is het anno 2020 om te zeggen dat je hartstikke gek bent op je man of vrouw, maar niet zo’n behoefte hebt aan dat gefrut aan je lijf. Waarom hebben we toch het gevoel dat we ons hiervoor moeten schamen? Ik vraag het.
Seksuoloog en relatietherapeut Henriëtte Schoones. ‘Een van mijn belangrijkste taken als seksuoloog is mensen geruststellen,’ beaamt ook zij. ‘Over het algemeen willen we graag aan maatschappelijke normen voldoen en als ‘normaal’ beschouwd worden. Als je opbiecht dat je weinig seks hebt met je partner, stel je je kwetsbaar op. De maatschappelijke norm is namelijk dat als je van elkaar houdt, je regelmatig seks hebt.’ En die norm is mede gecreëerd door de media. ‘Seks is overal: op tv, in bladen en in reclames bijvoorbeeld. De beelden van halfnaakte mannen en vrouwen vliegen je om de oren. Hierin wordt seks voornamelijk als iets neergezet wat iedereen helemaal het einde vindt. Logisch dat je je gaat afvragen of je wel ‘normaal’ bent als je hier minder behoefte aan hebt of mee bezig bent.’
Volgens Schoones is het daarom wel degelijk belangrijk om dit taboe te doorbreken.
‘Door weinig seks in een relatie of huwelijk te normaliseren, zouden een hoop mensen zich meer begrepen, minder onzeker én wellicht minder schuldig voelen ten opzichte van hun partner. Naast dat er genoeg stellen zijn die echt niet wekelijks seks hebben – en je dus niet hoeft te denken dat je ‘vreemd’ bent – is het ook belangrijk om te kijken in wat voor levensfase je zit. Heb je een drukke baan met veel stress of zit je niet lekker in je vel? Of heb je thuis kleine kinderen rondlopen? Dan is het logisch dat je in deze periode andere dingen aan je hoofd hebt en minder zin hebt om elkaar de kleren van het lijf te rukken.’
Taboedoorbrekers
Gelukkig zijn er steeds meer bekende – vooralsnog – vrouwen die hardop durven te zeggen dat het bij hun thuis weinig spannend is tussen de lakens, ondanks dat ze hartstikke gelukkig zijn met hun partner. Neem Patty Brard. In haar biografie De negen levens van Patty Brard vertelt ze: ‘Ik ben niet zo van de seks. Ik vind seks in een relatie echt zo overrated. Het is zo’n gedoe. Heb ik eigenlijk altijd gevonden. Ik dacht meestal: let’s get it over with, dan is dat gedeelte achter de rug.
[…] Tegenwoordig heb ik liever dat de witte was netjes gedaan is.’ Ais de interviewer vervolgens vraagt of haar partner Antoine er hetzelfde over denkt, zegt ze: ‘Ik neem aan van wel ja.’ Gekibbel over te weinig seks is er dus niet in huize Brard: het is geen issue tussen de twee tortelduifjes dat er zo weinig in de lampen gehangen wordt. Ook Olcay Gulsen laat regelmatig in interviews weten dat ze niet zo van seks houdt, met uitspraken als ‘een relatie zonder seks is mijn droom’ en ‘ik moet er niet aan denken dat ik het de komende veertig jaar nog moet gaan doen – het voelt als werk’. En tot slot maakte illustrator Lize Korpershoek vorig jaar zelfs een openhartige documentaire over haar gebrek aan zin, genaamd Mijn seks is stuk. Zij vertelt hierin dat zodra haar relatie comfortabel voelt, de zin om seks te hebben verdwijnt. Vervolgens kreeg ze meer dan 2500 reacties van vrouwen én mannen met dezelfde gevoelens.
Steeds minder van bil
Hoewel weinig seks een taboe is, is het wel de realiteit. We duiken steeds minder de koffer in, als we de statistieken mogen geloven.
Waar we vroeger gemiddeld nog zo’n twee a drie keer per week flink de bloemetjes buiten zetten, is dat de laatste jaren in rap tempo gedaald. De meeste koppels hebben ‘slechts’ drie keer per maand seks blijkt uit de Monitor seksuele gezondheid van kenniscentrum seksualiteit Rutgers uit 2017. Hoe komt dit? Henriëtte Schoones: ‘Wanneer er in het dagelijks leven meer verbinding met elkaar wordt ervaren, is er in de regel ook meer seks. Helaas leven we in een steeds drukker wordende maatschappij en hebben we steeds vaker last van stress. Dit heeft natuurlijk effect op het libido. Daarnaast zijn we altijd en overal bereikbaar. We zitten met onze smartphone in de hand naast elkaar op de bank om onze social media te checken, een mailtje te sturen of te gamen. Dat gaan ten koste van tijd en aandacht voor elkaar.’ Opvallend is dat uit hetzelfde onderzoek wél blijkt dat we over het algemeen best tevreden zijn over onze sekslevens. Kwaliteit blijkt belangrijker dan kwantiteit.
Dit geldt ook voor Mireille (34) en haar partner, die acht jaar samen zijn. Voor hen hoeft niet wekelijks de Grand Slam te worden gespeeld in de slaapkamer. ‘De eerste jaren hadden mijn vriend en ik regelmatig seks. Ik denk zo’n twee, drie keer per week. We hadden er allebei behoefte aan en hadden er de tijd en energie voor. Maar door de jaren heen veranderde dit langzaam, met als grootste omslag dat we ouders werden. We hadden minder tijd, waren moe, mijn hormoonhuishouding was veranderd en de prioriteiten lagen anders. Inmiddels hebben we weer meer energie, maar onze behoeften zijn blijvend veranderd. We doen het denk ik gemiddeld één keer in de maand. Soms zitten er zelfs zes weken tussen.’ Seks is desondanks geen issue tussen de twee. ‘Als hij wél nog steeds de behoefte had om drie keer per week in de lampen te hangen, hadden we een probleem gehad. Maar wij zijn helemaal oké.’ Het is gezonder dat jullie weinig seks hebben dan dat een van de twee het met tegenzin doet.
En als Mireille en haar partner soms écht ‘te’ weinig seks hebben, praten ze erover. ‘Dan gaan we na hoe dat gekomen is. Maken we wel genoeg tijd voor elkaar of is er iets anders aan de hand? Zo ja, dan doen we daar wat aan. Maar we vinden elkaar nog net zo lief en aantrekkelijk als vroeger; we zijn gewoon blij als we ’s avonds in elkaars armen liggen en een serie opzetten.’ Of ze zich weleens zorgen heeft gemaakt om de sekssituatie? ‘In het begin wel. Is dit normaal? dacht ik. Vindt hij me nog wel aantrekkelijk? Moeten we hier iets mee? Maar waarom zou ik daarover twijfelen als ik zelf ook veel minder zin heb en weet dat het niks met hem of onze relatie te maken heeft? En nog belangrijker: we zijn beiden blij met hoe het tussen ons gaat. Ik ga geen problemen maken die er niet zijn.’
Seks compenseert
Moet je je zorgen maken als er weinig gesekst wordt? En in hoeverre is seks belangrijk voor een relatie? Schoones: ‘Seks is wel degelijk belangrijk in een relatie. Mijn ervaring is dat seks compenseert. Als je jarenlang geen seks meer hebt met je partner, kunnen veel andere (onbenullige) zaken je gaan irriteren, want je lontje wordt korter. Simpele dingen als je partner die zijn vuile onderbroeken laat rondslingeren of jij die je rommel niet achter je kont opruimt. Als je net fijne seks hebt gehad,
kun je meer van hem of haar hebben.’ Dat wil niet zeggen dat als je allebei minder behoefte hebt aan seks, deze irritaties ook in jouw relatie zullen ontstaan. ‘Het ligt er vooral aan of jullie op andere vlakken nog intimiteit beleven samen. Bijvoorbeeld fysiek, door knuffels en kussen. Maar ook door samen veel leuke avonturen te beleven en gezamenlijke interesses te hebben. Of wellicht kunnen jullie elkaar op intellectueel of emotioneel niveau heel erg vinden. Als je dan allebei verder weinig behoefte hebt aan seks, is het geen probleem. Sterker nog: het is gezonder voor je relatie dat je er beiden tevreden mee bent dat jullie weinig seks hebben dan dat jullie het vaker doen, maar altijd met tegenzin van een van de twee. Ik adviseer overigens wel om het erover te hebben als een van beiden ontevreden wordt over de lage frequentie.’
Weg met de schaamte
De boodschap is helder: blijf je met elkaar verbinden – op wat voor manier dan ook. Hoogste tijd dat we het weinig-seks-taboe de wereld uithelpen. Want de cijfers bewijzen het: we hebben niet zo veel zin meer. En daar hoeven we ons niet voor te schamen. Of het nu is omdat je druk bent met kleine kinderen, omdat je niet lekker in je vel zit of omdat je simpelweg niet zo’n dekhengst bent. Laten we vooral een voorbeeld nemen aan Patty ö co en er open over zijn, zodat we allemaal niet meer krampachtig hoeven doen alsof we elke avond met handboeien en zweepjes parmantig klaarliggen in de slaapkamer.
Afijn. Dan klap ik nu m’n laptop dicht en ga ik naast m’n vriend op de bank kruipen om de verbinding op te zoeken. Of dat nu met een fijn gesprek is, een innige zoensessie of door toch eens die handboeien uit het stof te-halen…
Wie zal het zeggen?
